BAŞKASI YERİNE HACCETMEK (BEDEL HACCI) Bedel Haccı Nedir? Üzerine hac farz olan bir müslüman, hac yapamayacak kadar özürlü olur ve bu özrünün düzelmesi de ömrünün sonuna kadar mümkün görülmezse, vekâletle bir başkasını kendi yerine gönderip haccettirebilir. Buna bedel haccı denir. Bedel haccının caiz olması için, vekil gönderende ve vekilde bazı şartların bulunması lâzımdır. Vekil Gönderende Aranan Şartlar Nelerdir? 1 - Vekil gönderen üzerine haccın sıhhatli iken farz olması. Yoksa hacca gidemiyecek derecede hasta kimse üzerine hac farz olmaz. 2 - Hacca kendisi gidemiyecek kadar daimî bir özrü bulunması. Âmâ, kötürüm, pîr-i fânî olmak gibi. 3 - Mükellefin vekilden haccetmesini bizzat istemesi ve benim yerime haccet diye emretmesi.. 4 - Aslın, vekili, hacca kendi ikamet ettiği memleketten göndermesi.. Vekilde Aranan Şartlar Nelerdir? 1 - Vekâlete ehil olmalıdır. Yani bütün hac fiillerini şuur ile ifaya muktedir biri olmalıdır. 2 - Vekil aslın namına hareket etmelidir. Asıl nasıl haccetmesini emretmişse, o şekilde hareket etmelidir. Hacc-ı İfrad dediyse Hacc-ı İfrad, Kıran dediyse Kıran, Temettü dediyse Temettü yapmalıdır. 3 - Vekil, aslın yerine niyet etmelidir. 4 - Vekil, aslın yerine bizzat haccetmelidir. Vekilin kendine başka birini vekil tayin etmesi câiz olmaz. 5 - Vekil, sadece bir kişi için ihrama girmelidir. 6 - Vekil, haccı ifsâd etmemelidir. Aksi takdirde yaptığı masrafları asl'a ödemek zorundadır. 7 - Nafaka ve yol masrafları haricinde vekilin haccetmesine karşılık hiçbir ücret talebetmemesi de lâzımdır. 8 - Hacca hiç gitmemiş bir fakir kimsenin bedel olarak hacca gitmesi câizdir. Vekilin daha önce hacca gidip haccını yapmış birisi olması şart değildir. Kadının vekâleti ise, kerâhetle câizdir. Vekil kimse, işlediği suçların cezasını kendi parasından öder. Fakir bir kimseye, hac farz değildir. Fakat herhangi bir sebeble hac zamanı Mekke'ye varan fakire hac farz olur. Memleketine hac farizasını ifa edip dönmesi gerekir. Sonradan zengin bile olsa, fakirken yaptığı bu hac, ona kifâyet eder, ayrıca tekrar haccetmesi gerekmez. Fakat vekil olarak hacca giden fakir için durum farklıdır. Onun başkası adına Mekke'ye gidip Kâbe'yi görmesi ile üzerine hac farz olmaz. Çünkü o, başkası namına hacca gelmiştir. O sene ancak bedel haccını yerine getirebilir, kendi nâmına haccedemez. Kendisinin de haccetmesi için gelecek hac mevsimine kadar Mekke'de beklemesi veya memleketine dönüp gelecek yıl kendi için tekrar hac etmeye gelmesi, o fakir için imkânsız bir şeydir. Böyle bir teklif insan gücünü aşan bir teklif olur. Allah ise kuluna gücünü aşan bir teklifi yüklemez. Binaenaleyh fakir bir kimse hacca bedel olarak hiç çekinmeden rahatça gidebilir, gönderilebilir. Bunun için ne fakiri bedel gönderenin haccına bir halelgelir, ne de bedel olarak hacca giden fakire Kâbe'yi gördüğü için hac farz olur. Bu hususta tarafların endişeye kapılmalarına mahal yoktur.